
Alfa ve Beta Hidroksi Asitlerin Cilt Bakımındaki Rolü
AHA ve BHA Nedir?
Alfa hidroksi asitler (AHA) ve beta hidroksi asitler (BHA), cilt bakımında yaygın kullanılan kimyasal eksfolyanlardır. Bu asitler, ölü hücrelerin ciltten uzaklaştırılmasına yardımcı olarak daha pürüzsüz, aydınlık ve sağlıklı bir görünüm sağlar. AHA’lar genellikle meyve ve süt şekerlerinden elde edilir; glikolik asit, laktik asit ve mandelik asit en bilinen çeşitleridir. (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12161464/)
BHA ise salisilik asit olarak bilinen tek bir grubu içerir. Yağda çözünme özelliği sayesinde gözeneklere nüfuz edebilir ve özellikle siyah nokta, akne ve yağlı cilt problemlerinde etkilidir. Bu nedenle BHA, akneye eğilimli ciltlerin bakımında sıklıkla tercih edilir.
Her iki asit grubu da cilt yenilenmesini destekleyerek cildin daha parlak ve sağlıklı görünmesine katkı sağlar. Ancak etki mekanizmaları farklıdır; bu da kullanım alanlarını ve sonuçlarını çeşitlendirmektedir.

AHA ve BHA Farkları Nedir?
AHA ve BHA’nın en temel farkı çözünürlük özellikleridir. AHA’lar su bazlıdır ve daha çok cildin yüzeyinde çalışarak ölü hücreleri nazikçe uzaklaştırır. Bu nedenle özellikle kuru, donuk ve lekelenmeye eğilimli ciltler için uygundur. Düzenli kullanımda ince çizgilerin görünümünü azaltır, cilt tonunu eşitler ve daha nemli bir cilt yapısı sağlar.
BHA ise yağda çözünür yapısı sayesinde gözeneklerin derinliklerine inebilir. Bu özelliği ile siyah nokta, beyaz nokta ve akne gibi problemlere karşı etkilidir. Ayrıca antiinflamatuar özelliği sayesinde akneye bağlı kızarıklıkları hafifletir. (https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3673383/)
Bir başka önemli fark ise cilt toleransıdır. AHA’lar genellikle hassas ciltlerde kızarıklık ve yanma hissi oluşturabilirken, BHA çoğunlukla yağlı ve akneye eğilimli ciltler tarafından daha iyi tolere edilir. Ancak her iki asit grubunun da aşırı kullanımında tahriş ve kuruluk gözlenebilir.

Cilt Bakımında Nasıl Kullanılır?
AHA ve BHA’nın cilt bakımındaki kullanımında en önemli nokta, doz ve sıklığın cilt tipine göre ayarlanmasıdır. Genellikle %2–10 konsantrasyon aralığında formüle edilirler.
AHA kullanımı: Haftada birkaç kez, temizlenmiş cilde tonik veya serum formunda uygulanabilir. Ciltte nem tutma özelliği sayesinde kuru ve mat ciltlerde etkilidir. Özellikle glikolik asit, düzenli kullanımda lekelerin görünümünü azaltır.
BHA kullanımı: Salisilik asit içeren ürünler, yağlı ve akneye eğilimli ciltlerde tercih edilir. Gözenek içlerini temizlediği için siyah nokta ve akne oluşumunu azaltır.
Güneş koruması: Her iki asit de cildi güneşe karşı hassas hale getirdiğinden, gündüz mutlaka yüksek faktörlü güneş kremi ile birlikte kullanılmalıdır.
Kombinasyon: AHA ve BHA bazı ürünlerde birlikte formüle edilebilir. Bu sayede hem yüzeyde hem de gözenek içinde eksfoliasyon sağlanarak daha etkili sonuçlar elde edilebilir. Ancak bu tür ürünler yeni başlayanlar için tahriş riskini artırabilir.
Dermatologlar, bu asitlerin kullanımına düşük konsantrasyonlarla başlanmasını ve cilt toleransı arttıkça sıklığın kademeli olarak yükseltilmesini önermektedir.
Alfa ve beta hidroksi asitler, cilt yenilenmesini destekleyen ve birçok cilt sorununa çözüm sunan güçlü bileşiklerdir. AHA’lar kuru ve lekeli ciltler için daha uygunken, BHA özellikle yağlı ve akneye eğilimli ciltlerde etkilidir. Doğru ürün seçimi, düzenli kullanım ve güneşten korunma ile AHA ve BHA cilt bakımında sağlıklı, parlak ve pürüzsüz bir görünüm elde etmek için güçlü yardımcılar olarak öne çıkar.